رزین و هاردنر چیست؟ نکات مربوط به ترکیب رزین و هاردنر

در ابتدا باید بدانید که در ترکیبات رزین های پلیمری دو عنصر اصلی رزین و هاردنر وجود دارد، این دو مواد طی یک فرآیند شیمیایی و در شرایط خاصی مانند دما و زمان باهم ترکیب می شوند، که پلیمریزاسیون نام دارد. نتیجه این فرایند افزایش مقاومت، استحکام و سختی مواد است و رزین را به یک ساختار پلیمری تبدیل می کند.

این ترکیب در تولید محصولات متنوعی مانند قطعات کامپوزیت، رزین‌های تزئینی، رنگ‌ها و رزین‌های الاستومریک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این قسمت به تعریف رزین و هاردنر به زبان ساده می پردازیم تا به خوبی برایتان قابل درک باشد:

رزین (Resin):

رزین یک ماده شبه جامد یا جامد است که از ترکیبات آلی تشکیل شده و معمولاً در دماهای معین نرم می‌شود تا به شکل قابل مدل‌سازی یا پردازش در بیاید. این ماده معمولاً از منابع گیاهی یا نفتی به دست می‌آید.

هاردنر (Hardener):

هاردنر یا تصلیب‌کننده (Curing Agent) ماده‌ای شیمیایی است که با رزین ترکیب می‌شود و باعث تشکیل ساختار سخت و پایدار پلیمری در رزین می‌شود. این فرآیند به نام تصلیب (curing) یا همچنین تصلیب شیمیایی (chemical curing) نیز شناخته می‌شود.

رنگ رزین چیست؟ و با هاردنر چه ارتباطی با هم دارند؟

این دو مواد به طور مستقل رنگ خاصی ندارند. رزین به طور طبیعی شفاف است و هاردنر نیز معمولاً بی رنگ است. اما زمانی که این دو ماده با هم مخلوط می شوند، واکنش شیمیایی بین آنها باعث ایجاد رنگی می شود که به آن رنگ رزین گفته می شود.

رنگ رزین به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• نوع رزین و هاردنر استفاده شده
• نسبت ترکیب این دو ماده
• دمای محیط
• زمان مخلوط شدن رزین و هاردنر

نوع رزین و هاردنر استفاده شده

رزین های مختلف ممکن است رنگ های مختلفی داشته باشند. به عنوان مثال، رزین های اپوکسی معمولاً شفاف هستند، اما می توانند رنگ های مختلفی نیز داشته باشند، مانند سفید، سیاه، قرمز، آبی و غیره. رزین های پلی استر معمولاً سفید یا زرد هستند، اما می توانند رنگ های مختلفی نیز داشته باشند.

نسبت ترکیب رزین و هاردنر

نسبت ترکیب این دو مواد می تواند بر رنگ رزین تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر نسبت ترکیب خیلی زیاد باشد، ممکن است رزین تیره تر شود.

دمای محیط

می تواند بر رنگ رزین تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر دمای محیط خیلی زیاد باشد، ممکن است رزین تیره تر شود.

زمان مخلوط کردن

زمان مخلوط شدن این دو مواد نیز می تواند بر رنگ رزین تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر رزین و هاردنر خیلی زود مخلوط شوند، ممکن است رزین تیره تر شود.

در حالت کلی، رزین هایی که حاوی رنگدانه هستند، رنگ روشن تری نسبت به رزین هایی که فاقد رنگدانه هستند، دارند.

میزان و نسبت مخلوط شدن و ترکیب رزین و هاردنر چقدر است؟

باید بدانید که نسبت ترکیبی این دو ماده بستگی به نوع رزین و هاردنر مورد استفاده دارد و نیازمند یک نسبت خاص برای دستیابی به خصوصیات مطلوب در محصول نهایی میباشد.

برخی از رزین‌ها و هاردنرها دارای نسبت ترکیبی ثابت هستند و باید به دقت این نسبت را رعایت کرد. به عنوان مثال، در برخی از سیستم‌های رزین اپوکسی (Epoxy Resin)، نسبت ترکیبیشان ممکن است 2به1 یا 3به1 باشد، یعنی برای هر دو واحد رزین، یک واحد هاردنر نیاز است.

همچنین نسبت ترکیبی رنگ رزین و هاردنر به نوع رنگدانه استفاده شده بستگی دارد. به طور کلی، نسبت ترکیبی به صورت زیر است:

• رنگدانه های معدنی: 10 تا 20 درصد
• رنگدانه های آلی: 5 تا 10 درصد
• رنگدانه های فلزی: 2 تا 5 درصد

نکته: این نسبت ها تنها یک راهنمای کلی هستند

در موارد دیگر، ممکن است تولیدکننده ها نسبت ترکیبی خاصی را توصیه کند تا بهترین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی در محصول نهایی حاصل شود.

روش اندازه گیری و ابزارهای مناسب برای رزین و هاردنر چیست؟

برای اندازه‌گیری این دو ماده در فرآیند تولید رنگ‌های رزینی یا مواد دیگر مشابه، می‌توان از ابزارها و روش‌های مختلف استفاده کرد. این ابزارها و روش‌ها بسته به نوع رزین و هاردنر و همچنین نیازهای محصول خاص شما ممکن است متفاوت باشد. در ادامه به برخی از ابزارها و روش‌های رایج برای اندازه‌گیری و مخلوط کردن این دو مواد اشاره می‌شود:

1. میزان: برای اندازه‌ گیری دقیق حجم مورد نیاز از این دو مواد می‌توان از میزان‌های دقیق و ترازوهای دیجیتال استفاده کرد.
2. کاسه‌های اندازه‌گیری: استفاده از کاسه‌های اندازه‌گیری با مقیاس‌های دقیق برای مخلوط کردن این دو ماده می‌تواند بسیار مفید باشد.
3. قیف‌ها یا تیوپ‌ها: برای اندازه‌گیری دقیق مقدار کوچکی از این دو ماده می‌توان از قیف‌ها یا تیوپ‌های دقیق استفاده کرد.
4. مخلوط کننده: برای مخلوط کردن دقیق و مناسب، می‌توان از مخلوط‌کن‌ها و مخلوط‌کن‌های مکانیکی استفاده کرد.
5. ابزارهای اندازه‌گیری دما: برای کنترل دما و دمای محیط در هنگام مخلوط کردن و استفاده از این دو ماده، ترمومترها و سایر ابزارهای اندازه‌گیری دما می‌تواند مفید باشد.
6. کاتالیزورها و سایر مواد شیمیایی: برای افزایش عملکرد رنگ‌های رزینی و تنظیم زمان تصلب، از کاتالیزورها و مواد شیمیایی دیگر نیز می‌توان استفاده کرد. در این مورد، ابزارهای اندازه‌گیری دقیق مقدار افزودنی‌ها مهم است.

اندازه گیری و ابزارهای مناسب برای رزین و هاردنر

طریقه خشک کردن ترکیب رزین و هاردنر به چه صورت است؟

ترکیب این دو مواد به خودی خود خشک نمی شود. این ترکیب زمانی خشک می شود که یک واکنش شیمیایی انجام شود. این واکنش شیمیایی باعث ایجاد پیوندهای شیمیایی بین مولکول های این دو ماده می شود و در نتیجه، رزین به یک ماده جامد تبدیل می شود.

سرعت خشک شدن ترکیب رزین و هاردنر به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

1. نوع رزین و هاردنر استفاده شده
2. نسبت ترکیب
3. دمای محیط
4. رطوبت محیط

رزین های مختلف دارای سرعت خشک شدن متفاوتی هستند. به عنوان مثال، رزین های اپوکسی معمولاً سریعتر از رزین های پلی استر خشک می شوند.

نسبت ترکیب این دو مواد نیز بر سرعت خشک شدن تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اگر نسبت ترکیب بیشتر از حد معمول باشد، رزین سریعتر خشک می شود.

دمای محیط نیز بر سرعت خشک شدن تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اگر دمای محیط بالاتر از حد معمول باشد، رزین سریعتر خشک می شود.

رطوبت محیط نیز بر سرعت خشک شدن تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اگر رطوبت محیط بالاتر از حد معمول باشد، رزین کندتر خشک می شود.

برای خشک کردن ترکیب رزین و هاردنر، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد که ما چند مورد را برای شما بیان کردیم:

خشک شدن در دمای محیط: این روش ساده ترین و رایج ترین روش خشک کردن این ترکیب است. در این روش، ترکیبمان را در دمای محیط قرار می دهند تا خشک شود. این روش معمولاً 24 تا 48 ساعت طول می کشد.

خشک شدن با حرارت: این روش باعث می شود تا ترکیب مان سریعتر خشک شود. در این روش، ترکیب را در معرض حرارت قرار می دهند. حرارت باعث می شود تا واکنش شیمیایی بین رزین و هاردنر سریعتر انجام شود.

خشک شدن با استفاده از ابزارهای خاص: این روش ها معمولاً برای خشک کردن در محیط های صنعتی استفاده می شوند.

خشک کردن

برخی از سوالات متداول شما 

1- نسبت ترکیب رزین و هاردنر چقدر است؟

نسبت ترکیب معمولاً روی بسته بندی آنها ذکر شده است.

به طور کلی، نسبت ترکیب رزین و هاردنر برای رزین های اپوکسی 1به1 است. این بدان معناست که باید یک قسمت رزین را با یک قسمت هاردنر مخلوط کنید.

2- اگر نسبت ترکیب را اشتباه کنم چه اتفاقی می افتد؟

اگر نسبت ترکیب را اشتباه کنید، ممکن است رزین شما به درستی خشک نشود. در بدترین حالت، رزین شما ممکن است ترک بخورد یا خرد شود.

اگر نسبت ترکیب مواد را بیش از حد زیاد کنید، رزین شما سریعتر خشک می شود، اما ممکن است شکننده تر شود.

اگر نسبت ترکیب مواد را بیش از حد کم کنید، رزین شما ممکن است کندتر خشک شود و ممکن است حباب ایجاد کند.

3- چگونه رزین و هاردنر را به درستی مخلوط کنم؟

برای مخلوط کردن، باید از یک ظرف و ابزارهای تمیز و خشک استفاده کنید.

این دو ماده را باید به تدریج و با دقت مخلوط کنید. می توانید از یک قاشق یا یک همزن دستی برای مخلوط کردنشان استفاده کنید و باید حداقل به مدت دو دقیقه مخلوط کنید تا کاملاً یکدست شوند.

4- چگونه رزین را خشک کنم؟

رزین را می توان در دمای محیط خشک کرد. این روش ساده ترین و رایج ترین روش خشک کردن است و معمولاً در عرض 24 تا 48 ساعت در دمای محیط خشک می شود.

5- چگونه رزین ریخته شده روی سطوح را پاک کنم؟

رزین خشک شده را می توان با استفاده از یک حلال رزین پاک کرد. برخی از حلال های رزین عبارتند از:

• استون
• تینر
• استون لاک پاک کن

6- چگونه می‌توان از حباب‌زدگی جلوگیری کرد؟

استفاده از واکیوم، برای حذف هوا از مخلوط و آماده‌سازی سطوح به دقت تا جلوی حباب‌زدگی گرفته شود.